Kugadzira yakagadziridzwa ruzivo rwemamiriro ekunze uye masevhisi muVanuatu kunoisa akasiyana ekugadzirisa zvinhu.
Andrew Harper akashanda seNIWA's Pacific mamiriro ekunze nyanzvi kweanopfuura makore gumi nemashanu uye anoziva zvekutarisira kana achishanda mudunhu.
Zvirongwa zvingangosanganisira masaga gumi nemanomwe esimende, 42 metres epombi dzePVC, 80 metres emidziyo yefenzi yakasimba uye zvekushandisa zvichaunzwa paine nguva yekuvakwa, vakadaro. “Asi hurongwa uhu hwakakandwa nepahwindo apo chikepe chekutakura zvinhu chisina kubva pachiteshi nekuda kwechamupupuri.
“Chifambiso chomunzvimbomo chinowanzova chakaganhurirwa, naizvozvo kana uchigona kuwana motokari yokurenda, zvakanaka.” Pazvitsuwa zviduku zveVanuatu, pokugara, ndege uye zvokudya zvinoda mari, uye iri harisi dambudziko kutozosvikira waona kuti kune nzvimbo dzinoverengeka umo vokune dzimwe nyika vanogona kuwana mari.
Zvakasanganiswa nematambudziko emutauro, zvinhu zvaungatore sezvisina basa muNew Zealand zvinogona kuita senge dambudziko risingakundike muPacific.
Matambudziko ese aya aifanira kusangana apo NIWA yakatanga kuisa otomatiki mamiriro ekunze (AWS) mhiri kweVanuatu kutanga kwegore rino. Matambudziko aya aireva kuti basa ringadai risingagoneki pasina ruzivo rwemunharaunda rwemubatsiri wepurojekiti, Vanuatu Meteorology and Geological Hazards Department (VMGD).
Andrew Harper nemumwe wake Marty Flanagan vakashanda pamwe chete nenyanzvi dzeVMGD nhanhatu nechikwata chidiki chevarume veko vaiita basa remaoko. Andrew naMarty vanotarisisa ruzivo rwehunyanzvi uye kudzidzisa uye kuraira vashandi veVMGD kuti vashande vakazvimirira pamapurojekiti emangwana.
Zviteshi zvitanhatu zvakatoiswa, zvimwe zvitatu zvakatumirwa uye zvichaiswa munaGunyana. Mamwe matanhatu akarongwa, pamwe gore rinouya.
Vashandi vehunyanzvi veNIWA vanogona kupa rutsigiro runoenderera kana zvichidikanwa, asi pfungwa yepasi pebasa iri muVanuatu uye rakawanda rebasa reNIWA muPacific nderekugonesa masangano emuno munyika imwe neimwe kuchengetedza michina yavo uye kutsigira mabasa avo.
Iyo AWS network ichavhara angangoita 1,000 makiromita kubva kuAneityum kumaodzanyemba kuenda kuVanua Lava kuchamhembe.
Imwe neimwe AWS ine midziyo chaiyo inoyera kumhanya kwemhepo uye kwairi kuita, tembiricha yemhepo neyepasi, mhepo, hunyoro, kunaya uye nemwaranzi yezuva. Zvese zviridzwa zvakaiswa nenzira yakanyatso kudzorwa zvinoenderana neWorld Meteorological Organisation zviyero uye maitiro ekuona kuenderana mukushuma.
Dhata kubva kumidziyo iyi inofambiswa kuburikidza neInternet kune yepakati data archive. Izvi zvingaite sezviri nyore pakutanga, asi kiyi ndeye kuona kuti maturusi ese akaiswa kuitira kuti aite nemazvo uye agare kwemakore mazhinji aine mashoma ekugadzirisa zvinodiwa. Iyo tembiricha sensor 1.2 metres kumusoro kwepasi? Hudzamu hweivhu hunyoro sensor chaiyo 0.2 metres? Mamiriro ekunze akananga kuchamhembe chaiko here? Chiitiko cheNIVA munzvimbo iyi chakakosha - zvese zvakajeka uye zvinoda kuitwa nemazvo.
Vanuatu, kufanana nenyika zhinji dziri mudunhu rePacific, iri panjodzi huru yenjodzi dzinongoitika dzoga dzakadai semadutu nekusanaya kwemvura.
Asi murongi wechirongwa cheVMGD Sam Thapo anoti data rinogona kuita zvakawanda. "Ichavandudza hupenyu hwevanhu vanogara pano munzira dzakawanda."
Sam akati ruzivo urwu ruchabatsira mapazi ehurumende yeVanuatu kuronga zvirinani zviitiko zvine chekuita nemamiriro ekunze. Semuyenzaniso, Bazi reFisheries and Agriculture richakwanisa kuronga zvekuchengetedza mvura nekuda kwekufanotaura kwemwaka wetembiricha nekunaya kwemvura. Indasitiri yekushanya ichabatsirwa nekunzwisisa zviri nani mamiriro ekunze uye kuti El Niño/La Niña inobata sei dunhu.
Kuvandudzwa kwakanyanya kwekunaya kwemvura uye tembiricha data ichabvumira Dhipatimendi rehutano kupa mazano ari nani pazvirwere zvinotapurirwa neumhutu. Dhipatimendi reEnergy rinogona kuwana ruzivo rutsva pamusoro pekugona kwesimba rezuva kutsiva kuvimba kwezvimwe zvitsuwa pamagetsi edhiziri.
Basa iri rakatsigirwa nemari neGlobal Environment Facility uye rakaitwa neVanuatu’s Ministry of Climate Change uye United Nations Development Programme (UNDP) sechikamu cheBuilding Resilience kuburikidza neInfrastructure Improvement program. Mutengo ushoma, asi uine mukana wekuwana yakawanda mukudzoka.
Nguva yekutumira: Sep-30-2024